Demonte ve Tamamlanmamış Eşyanın Sınıflandırılması

Dış ticarete konu eşyanın gümrük işlemlerinde, vergi oranları, ticaret politikası önlemleri ile öngörülen diğer işlemlerin uygulanması vb. işlemler Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonuna göre tespit edilir. Bu doğrultuda, eşyanın vergilendirmeye esas gümrük tarife istatistik pozisyonunun belirlenmesine ilişkin ihtilafların ortadan kaldırılması adına Tarifenin Yorumu ile İlgili Genel Kurallar yol gösterici bir kaynak olarak düzenlenmiştir.

İmali bitirilmemiş veya aksamı tamamlanmamış eşya ile demonte bir şekilde getirilip serbest dolaşıma giriş beyanı yapılan eşyanın sınıflandırılmasında ve GTİP tespitinde Tarifenin Yorumu ile İlgili Genel Kurallara bakılması gerekmektedir.

Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki eşyanın sınıflandırılmasına Genel Yorum Kurallarının 2 (a) maddesinde “Tarifenin belirli bir pozisyonunda herhangi bir eşyaya yapılan bir atıf, bu eşyanın imali bitirilmemiş veya aksamı tamamlanmamış olanlarını da kapsar. Şu kadar ki, bu gibi imali bitirilmemiş veya aksamı tamamlanmamış eşyanın gümrüğe sunulduğunda, imali bitirilmiş veya aksamı tamamlanmış eşyanın ayırt edici niteliğini içermesi gerekir. Böyle bir atıf, imali bitirilmiş veya aksamı tamamlanmış eşya ile yukarıdaki hükme göre böyle sayılan eşyanın sökülerek veya monte edilmeden getirilmiş olanlarını da içine alır.” Hükmü yer almaktadır.

Yorum kuralı ile iki tür eşyanın sınıflandırılmasına ilişkin açıklama yapılmıştır. İmali bitirilmemiş veya aksamı tamamlanmamış eşya ile monte edilmeden getirilen eşya bu kapsamda yer almaktadır. Yorum kuralının söz konusu maddesi değerlendirmeye tabi tutulurken, esas alınması gereken diğer bir husus ise, söz konusu eşyaların gümrük idaresine sunulduğunda imali bitirilmiş veya aksamı tamamlanmış eşyanın ayırt edici niteliğini içermesi koşulunun varlığı halidir.

Yorum kuralına göre; imali bitirilmemiş veya aksamı tamamlanmamış eşya ile monte edilmeden getirilen eşya gümrük idaresine sunulduğunda imali bitirilmiş veya aksamı tamamlanmış eşyanın ayırt edici niteliğini içermesi halinde nihai ürünün yer aldığı tarife pozisyonunda sınıflandırılacak ve aksam/parça olarak değerlendirilmeyecektir.

Bununla birlikte, Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesinde yer alan yorum kuralları ile ilgili açıklama notlarında;

Tamamlanmamış veya bitirilmemiş eşya için; belirli bir eşya ile ilgili herhangi bir pozisyonun kapsamını, yalnızca imali bitirilmiş veya aksamı tamamlanmış eşyayı değil, gümrüğe sunulduğunda bu eşyanın asıl özelliğine sahip olmak şartıyla imali bitirilmemiş veya aksamı tamamlanmamış olanını da içine alacak şekilde genişletildiği,

Özel bir pozisyonda belirtilmedikçe, bu kuralın şartlarının, son şeklini almamış eşya için de geçerli olduğu, "son şeklini almamış eşya" tabirinin ise, doğrudan kullanıma hazır olmayan, bitirilmiş eşya veya aksamın yaklaşık şekil veya taslağına sahip ve istisnai haller dışında sadece bitirilmiş eşya veya aksamının tamamlanması için kullanılabilecek eşya anlamına geldiği, bitirilmiş eşyanın, esas şeklini henüz almamış yarı mamullerinin "son şeklini almamış eşya" olarak mütalaa edilemeyeceği,

Birleştirilmemiş veya demonte şekilde sunulan eşya için; söz konusu eşyanın, monte edilmiş eşya ile aynı pozisyonda tasnife tabi tutulacağı, eşyanın bu şekilde sunulmasının genellikle paketleme, satış veya nakliye gereksinimleri veya uygunluğu gibi nedenlere dayandığı, bu kuralın, demonte veya birleştirilmemiş halde sunulan eşyaya ve tamamlanmış veya bitirilmiş eşya gibi işlem görmesi şartıyla tamamlanmamış veya bitirilmemiş eşyaya da uygulanacağı, "birleştirilmemiş veya demonte eşya" tabirinin, parçaları sadece birleştirme işlemini gerektiren eşyayı ifade ettiği, montaj yönteminin karmaşıklığının dikkate alınmayacağı, bununla birlikte, nihai şeklini vermek için, eşyanın parçalarının daha ileri bir işçilik görmemesi gerektiği, bir eşyanın montajı için gerekli parçalarının sayısı fazla ise, bu eşyanın montajının tamamlanmasından arta kalan parçaların ayrı olarak sınıflandırılacağı,

Hususlarına yer verilmiştir.

Yorum kurallarında açıkça belirtildiği üzere; bir eşyayı oluşturmak için gerekli aksam ve parçanın, nihai ürünün oluşturulması için yeter sayıda olması, montaj işleminden sonra bakiye vermemesi, nihai ürünün tamamlanmasının ardından arta kalan her parçanın ise kendi ait olduğu tarife pozisyonunda sınıflandırılması gerekmektedir.

Nihai olarak;

Tarifenin Yorumu ile İlgili Genel Kuralları’ndan 2 (a) Kuralı, imali bitirilmemiş veya aksamı tamamlanmamış eşya ile monte edilmeden getirilen eşyaların sınıflandırılmasını düzenleyen bir kuraldır. Söz konusu eşyalar, ayırt edici özelliklerini taşımaları koşuluyla, nihai ürünün yer aldığı tarife pozisyonunda sınıflandırılacaklardır. Kuralın uygulanmasındaki en önemli hususun, söz konusu eşyaların gümrük idaresine sunulduğunda imali bitirilmiş veya aksamı tamamlanmış eşyanın ayırt edici niteliğini içermesi koşulunun varlığı hali olduğu göz ardı edilmemelidir.