Dökme Eşyada Özet Beyan Takibatı

Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için özet beyan verilmektedir. Özet beyan, esas olarak giriş gümrük idaresine verilmekle birlikte, giriş gümrük idaresine gerekli bilgilerin derhal iletilebildiği veya elektronik ortamda erişiminin sağlandığı hallerde, özet beyanın giriş gümrük idaresinden başka bir gümrük idaresine verilmesine izin verilebilir. 

Özet beyan, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesinden önce verilmelidir. Özet beyan eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren veya eşyanın gümrük bölgesine taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından verilir. Bu kişilerin yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla özet beyan; bu kişiler adına hareket eden kişi, eşyayı yetkili gümrük idaresine sunabilen veya eşyanın sunulmasını sağlayan kişi, belirtilen kişilerin temsilcisi tarafından verilebilir.

Özet beyanın verilmesine ilişkin süre sınırları eşyanın hangi yolla (denizyolu, havayolu, karayolu, demiryolu) geldiği, eşyanın dökme olup olmadığı ve ulaşıma ilişkin süreler de dikkate alınmak suretiyle belirlenmektedir.

Özet beyan aranmayacak haller de mevcut olup, Gümrük Yönetmeliği’nin “Özet Beyan Aranmayacak Haller” başlığı altında yer alan 61’inci maddesinde bunlar sayılmıştır.

Eşyanın Boşaltılması ve Özet Beyan İle Boşaltma Listesinin Karşılaştırılması

Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, gümrük gözetimi altında taşıttan boşaltılır.

Özet beyan ile boşaltma listeleri karşılaştırılır. Karşılaştırma sonucunda farklılık görülmesi halinde buna ilişkin tutanak düzenlenerek bu tutanak üzerinden özet beyan eksiklik/fazlalık takibatına geçilmektedir.

Dökme eşyanın ölçümlerinin draft survey yöntemi ile yapılması durumunda ölçüm sonuçları boşaltma listelerinin düzenlenmesinde esas alınmaktadır.

Boşaltma listesinde kayıtlı olmadığı halde özet beyanda kayıtlı bulunan eşya özet beyan eksiği; boşaltma listesinde kayıtlı olduğu halde özet beyanda kayıtlı olmayan eşya da özet beyan fazlası olarak tanımlanmaktadır.

Özet Beyan Takibatı

Özet beyanda kayıtlı miktara göre eksik veya fazla çıkan eşya için özet beyanı veren kişiye bildirimde bulunulur. Özet beyan eksiklik veya fazlalıkları ile ilgili takibat, elektronik ortamda kayda alınmaktadır.

Özet beyanı veren kişi tarafından eksiklik veya fazlalığın neden kaynaklandığı, 3 aylık takibat süresi içinde;

1) Eşyanın yüklendiği liman idaresinin veya çıkış acentesinin ya da taşıyıcının bir kamu kuruluşu olması halinde bunlardan alınan resmî belge,

2) Yükleme esnasında (1) bendinde belirtilen kurum ve kuruluşların bulunmaması halinde, ihracatçı veya yüklemeyi yapan kuruluştan alınan ve eşyanın yüklendiği limandaki en büyük mülki idare amirince, gümrük idaresince, ticaret ve sanayi odalarınca veya liman başkanlığınca onaylanmış belge.

İbrazı suretiyle ispatlanması gerekmektedir.

Ayrıca havayolu taşımacılığında, mahreç ülkedeki yer hizmeti firması ve/veya havayolu şirketi yetkilileri tarafından eşyanın yüklendiği yerde düzenlenecek belge ile de ispat yapılabilmektedir.

Bu belgelerin süresi içinde ibrazı halinde, eksiklik veya fazlalık takibatı sonlandırılacak, ibraz edilmemesi halinde ise Gümrük Kanunu’nun 237’nci maddesi uyarınca cezaî işleme başlanacaktır.

Dökme Eşyada Özet Beyan Takibatı

Dökme eşya; levha, kangal, profil, kütük, firkete, her türlü boru, rulo sac, pik gibi ambalajlı olarak sayılabilen veya ambalajlanmış eşya dışında kalan; maden cevheri, mineraller, hurda demir, kömür, hububat, hayvan yemi, küspe, çimento, klinker, ponza, suni gübre, mucur gibi ambalajlanmamış ve genellikle yükleme ve boşaltması mekanik vasıta ve tesis gerektiren her nevi gaz, sıvı ve katı maddeler olarak tanımlanmıştır.

Dökme gelen eşyada, Gümrük Kanunu’nun 237’nci maddesi uyarınca, Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen oranlar dahilinde ortaya çıkan eksiklik ve fazlalıklar için takibat yapılmayacaktır.

Bu doğrultuda, 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar (Karar Sayısı: 2009/15481)’ın “Dökme Eşyada Eksiklik Ve Fazlalık Oranları” başlığı altında düzenlenen 131’üncü maddesi ile düzenleme yapılmış ve;

(1) Dökme gelen eşyanın taşınması sırasında ortaya çıkan;

a) Ek-13'teki (Dökme Gelen Eşyada Eksiklik Ve Fazlalık Oranları) listede yer alan eşyada aynı ekte yer alan oranları aşmayan,

b) Ek-13'teki listede yer almayan eşyada % 3'ü aşmayan,

c) Boru hatları ile taşınarak ithal edilenler haricindeki doğal gaz ürünlerinde % 6'yı aşmayan,

Farklılıklar için özet beyan eksikliği veya fazlalığı takibatı yapılmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Ek olarak, özet beyan eksikliği veya fazlalığının, Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen oranları aşması halinde, özet beyan takibatı ve varsa cezaî işlem, eksiklik veya fazlalığın Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen oranları aşan kısmı için uygulanacak olup, takibata konu olmayan miktar için herhangi bir cezaî işlem uygulanmayacaktır.