İhracat Bedelinin Yurda Getirilmesinde Bedelin Tespiti

İhracat bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını veyahut Bakanlıkça ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemler olarak tanımlanmıştır.

Yapılan ihracat işlemi doğrultusunda, ihracata tekabül eden bedelin yurda getirilmesine ilişkin usul ve esaslar Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No:2018-32/48) ile düzenlenmiştir.

Söz konusu 2018-32/48 sayılı Tebliğ'in 3/1’inci maddesinde, "Türkiye'de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilir veya getirilir. Bedellerin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez." Hükmü amir olup, istisna tanınan ülkeler ve haller yine Tebliğ ile hüküm altına alınmıştır.

İhracat Bedellerinin Tespiti

İhracat bedelinin tespitinde Gümrük Beyannamesinin 22’nci hanesindeki değer esas alınmaktadır. Gümrük Yönetmeliği Gümrük Beyannamesi Kullanma Talimatı (Ek-14)’na göre beyannamenin 22 no.lu hanesine “Döviz ve toplam fatura bedeli” yazılmaktadır.

Ancak bu hanede belirtilen tutarın mal bedelinin dışında navlun ve/veya sigortayı da kapsaması ve ihracat bedeli olarak 22’nci hanede kayıtlı tutarın faturada kayıtlı tutara eşit olması halinde faturada kayıtlı bedel esas alınacaktır.

Gümrük beyannamesinin 22’nci hanesinde kayıtlı tutarın faturada kayıtlı tutardan farklı olması ve gümrük beyannamesinin 22’nci hanesinde kayıtlı olan döviz tutarının ABD doları dışında bir döviz cinsinden olması halinde ise gümrük beyannamesinin 46’ncı hanesinde ABD doları olarak gösterilen değer dikkate alınacaktır. Gümrük beyannamesinin 46 no.lu hanesi istatistiki kıymeti ifade etmekte olup, 22 numaralı hanede belirtilen toplam fatura bedelinin FOB/ABD Doları cinsinden tutarı istatistiki kıymeti oluşturmaktadır.

Gümrük beyannamesinde beyan edilen değerlerle kontrol sırasında gümrük müdürlüklerince belirlenen değerlerin farklı olması halinde ihraç bedelinin tespitinde, gümrük beyannamesinin “E” (E Kutusu: Sevk-İhracat Gümrük İdaresi Kontrolü) veya “D” (D Kutusu: Hareket İdaresi Kontrolü)hanesinde yer alan kayıtlar dikkate alınacaktır.

Bilindiği üzere, Konsinye İhracat; kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt dışındaki alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube veya temsilciliklerine mal gönderilmesi durumu ifade etmektedir. Konsinye ihracatta ihracat bedelinin tespiti ise, kesin satış faturasında kayıtlı bedel esas alınması suretiyle yapılmaktadır.

Bununla birlikte, kapatma işlemleri için yapılacak hesaplamalarda; gümrük beyannamesi tescil tarihindeki Merkez Bankası çapraz kurları kullanılmaktadır.