İhracat Bedelinin Nakit Olarak Getirilmesi ve Kabulü

Bankacılık sistemi dışında gerçekleşen ve yolcu beraberinde ülkeye getirilen veya ülkeden çıkarılan nakit Türk Parası, yabancı paralar ve bunlarla ödemeyi sağlayan diğer belgelerin (bono, poliçe, çek vb.) giriş ve çıkışına ilişkin usul ve esaslar 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanunu ile 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat ile düzenlenmiştir.

Bu doğrultuda; kuryelerin, seyahat edilen taşıtların veya yolcu beraberi transfer edilen nakdin takibi, kontrolü ile nakitlerin yasadışı yollarla transferinin önlenmesi ve gerektiğinde kayıt altına alınması işlemleri gümrük idaresinin sorumluluğunda bulunmaktadır.

Yapılan düzenlemeler çerçevesinde, Türk parası ve Türk parasıyla ödemeyi sağlayan belgelerin yurttan ihracı ve yurda ithali serbest bırakılmıştır. Bununla birlikte, yurda döviz ithali ve yurttan döviz ihracı da serbesttir.

Ek olarak, belirli tutarların üstünde yurtdışına yapılan transferler ile efektif olarak yurtdışına yapılmak istenen para çıkışlarında kurallar belirlenmiştir.

İhracat bedellerinin efektif (nakit) olarak yurda getirilmesine ilişkin hususlar Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) ile hüküm altına alınmıştır. İhracat bedelinin yolcu beraberinde efektif olarak yurda getirilmesi hususu mümkün olmakla birlikte, söz konusu efektifin gümrük idarelerine beyan edilmesi zorunlu tutulmuştur.

Efektif Olarak Getirilen İhracat Bedellerinde Gümrük İdaresi Uygulaması

İhracat bedelinin yolcu beraberinde efektif olarak yurda getirilmesi halinde gümrük idarelerine beyan edilmesi zorunludur. Buna göre 2016/1 Sayılı Ticaret Bakanlığı Genelgesi uyarınca ihracat bedelinin nakit gelmesi halinde bu nakdin Genelge’nin EK-1’inde yer alan “Nakit Beyan Formu” ile gümrük idaresine beyan edilmesi gerekmektedir.

Nakit Beyan Formu konusu nakdin, ihracat bedeli olarak girişinin yapılabilmesi için; formun “Geliş Sebebi” bölümünde nakdin kaynağının “İhracat” olduğunun açıkça belirtilmesi gerekmektedir. Nakit Beyan Formları gümrük personeli tarafından elektronik ortamda doldurulduktan sonra üç nüsha olarak yazdırılır ve gümrük personeli ile beyanda bulunan yolcu tarafından imzalanmaktadır.

Efektif Olarak Getirilen İhracat Bedellerinin Kabulü

TCMB tarafından yayımlanan İhracat Genelgesinde, efektif olarak getirilen ihracat bedelinin yurt dışından getirildiğinin tespiti gümrük idarelerince onaylı Nakit Beyan Formu (NBF) ile yapılacağı belirtilmiştir.

NBF konusu efektifin ihracat bedeli olarak kabulünün yapılabilmesi için;

NBF'nin düzenlenme tarihinden itibaren 30 gün içinde NBF'nin ve NBF konusu efektifin bankalara tevdi edilmesi,

NBF'nin "Geliş Sebebi" bölümünde efektiflerin getirilme sebebinin ihracat ile ilgili olduğunu belirtir bir ifadenin kayıtlı olması,

İhracat bedeli başkası adına getiriliyorsa NBF'nin ilgili kısımlarının bu hususu belirtecek şekilde doldurulması veya bu hususun açıklama olarak NBF'de yer alması,

Tevdiat sırasında NBF'yi ibraz eden şahsın kimlik tespitinin yapılması,

İhracatçının ihracat işlemiyle ilgili yazılı beyanı, işlemin niteliğine göre proforma fatura, satış sözleşmesi, kesin satış faturası veya Gümrük Beyannamesi'nin bir örneği/GB bilgilerinin yanı sıra ihracatçı veya ithalatçının yazılı beyanında NBF'de kimliği belirlenen şahıs ile NBF sahibi ihracatçı ve ithalatçı arasındaki illiyet bağının belirtilerek bankalara ibraz edilmesi,

NBF'de kayıtlı efektif tutarının tamamen İhracat Bedeli Kabul Belgesi’ne (İBKB) bağlanması halinde, NBF aslının ilgilisine iade edilmeyerek bankalar tarafından alıkonulması, kısmen bağlanması halinde ise, NBF aslı üzerine İBKB'ye bağlanan tutara ilişkin not düşülerek fotokopisi alındıktan sonra aslının ilgilisine iade edilmesi,

Gerekmektedir. Bununla beraber, üçüncü kişilerce getirilen efektifin ihracatçı adına kabulü tevdiatın ihracatçının kendisine veya hesabına yapılması şartıyla mümkün bulunmaktadır.