Numune Nedir? Gümrük Muafiyeti Uygulaması Nasıl Yerine Getirilir?

Numunelik eşya ve model deyimi, belli bir tür eşyayı temsil eden ve sunuş şekli ve miktarı belli bir tür veya nitelikteki eşya için sipariş vermekten veya sipariş almaktan başka bir amaç için kullanılması mümkün olmayan her türlü madde veya örnek olarak tanımlanmaktadır.

Söz konusu tanım ile birlikte, bir eşyanın numune olarak değerlendirilmesi ve gümrük mevzuatı uyarınca tanınan muafiyetlerden yararlanabilmesi için numunelerin firma adına gelmesi ve firmanın faaliyet alanı ile ilgili olması gerekmektedir.

Bununla birlikte, eşyanın numune olup olmadığının belirlenmesinde, faturasında veya ambalajında numune olduğuna dair bir ibare olmadığı durumlarda, muayene memurunca eşyanın numune olduğuna kanaat getirilmesi halinde eşyanın işlemlerinin sonuçlandırılacağı belirtilmiştir.

Önemli Değeri Olmayan Numunelik Eşya ve Modellerde Muafiyet

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun “Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna” başlığı altında yer alan 167’nci maddesinde, serbest dolaşıma sokulacak eşya gümrük vergilerinden muaf tutulmasına ilişkin hususlara yer verilmiş olup, ticari mahiyet arz etmeyen numuneler kapsamında önemli değeri olmayan numunelik eşya ve modellere de muafiyet tanınacağı hüküm altına alınmıştır.

Önemli değeri olmayan ve temsil ettikleri eşya bakımından siparişte bulunulmak için kullanılabilecek nitelikteki numunelik eşya ve modellere muafiyet tanınmaktadır.

Gümrük idaresi, muafiyetin uygulanması esnasında numune veya model olma özelliklerini ortadan kaldırmayacak şekilde, kendi başlarına kullanılabilecek nitelikteki eşya için yırtma, delme veya açık ve sabit bir şekilde işaretleme ya da herhangi başka bir işlem yoluyla kalıcı olarak kullanılmasını önleyici tedbirleri alabilir.

Posta veya Hızlı Kargo Kapsamında Gelen Numunelik Eşya

Önemli değeri olmayan ve temsil ettikleri eşya bakımından siparişte bulunulmak için kullanılabilecek nitelikteki numunelik eşya ve modellerin gümrük işlemleri, gümrük vergilerinden muaf olarak posta idaresi veya hızlı kargo firmalarınca dolaylı temsil yetkisi kapsamında beyan edilmek suretiyle gerçekleştirilir.

Tekstil ve konfeksiyon ile deri ve deri mamulleri sektöründe siparişe konu edilecek eşyanın numune ve modelini üretmek amacıyla ihracatçı firma adına gelen eşya numune kapsamında değerlendirilir. İhraç edilmek üzere hazırlanacak numunelerin üretimi için ihtiyaç duyulan ara mamullere ilişkin olarak örneğin; tekstil numunelerinde kumaş, düğme, fermuar ve benzeri aksesuar; deri ayakkabı numunelerinde bağcık, dış ve iç taban, ayakkabı kalıbı, deri ve astar, fermuar, ayakkabı tokası ve benzeri aksesuar; deri ceket numunelerinde makul miktarda deri veya kürk, astar, fermuar, metal toka, düğme ve çıtçıt ile deri çanta numunelerinde deri, astar, kilit, toka ve muhtelif metal aksesuarın numune olarak değerlendirilmesi mümkündür.

Gümrük idaresi, muafiyetin uygulanması esnasında numune veya model olma özelliklerini ortadan kaldırmayacak şekilde, kendi başlarına kullanılabilecek nitelikteki eşyanın yırtma, delme veya açık ve sabit bir şekilde işaretleme ya da herhangi başka bir işlem yoluyla kalıcı olarak kullanılmasını önlemeye yönelik tedbirleri alabilir.

Numunelerin firma adına gelmesi ve firmanın faaliyet alanı ile ilgili olması gerekir. Eşyanın numune olup olmadığının belirlenmesinde, faturasında veya ambalajında numune olduğuna dair bir ibare olmadığı durumlarda, muayene memurunca eşyanın numune olduğuna kanaat getirilmesi halinde eşyanın işlemleri yukarıda bahsi geçen hükümler kapsamında sonuçlandırılır.

Yolcu Beraberi Gelen Numunelik Eşya ve Model

Numunelik eşya ve modeller, gümrükçe yapılan muayene sonucunda ticari nitelikte olmadığına kanaat getirilmesi halinde sözlü beyan ile beyan edilebilmekte ve bu kapsamda her bir numunenin tek tek kıymeti veya aynı partiye dahil numune ve modellerin kıymet toplamı göz önünde bulundurularak işlem yapılır.

Bu itibarla;

Yolcu olarak şirket çalışanlarının beraberinde getirilen numunelik eşya ve modellerin gümrüğe sunulması,

Eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyanın eşyanın sahipleri ile bunlar adına hareket edenler tarafından doğrudan temsil yoluyla veya gümrük müşavirleri tarafından dolaylı temsil yoluyla sözlü beyan ile yapılması,

Gerekmektedir. Buna ilişkin usuller Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2020/18 sayılı Genelgesinde belirlenmiştir.