TAREKS Denetimleri ve YYS

TAREKS Nedir?

Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS);güvenlik, teknik mevzuata ve standartlara uygunluk ile kalite açısından tüketicimizi ve üreticimizi korumak amacıyla gerçekleştirilen ithalat ve ihracat denetimlerinin risk esaslı olarak elektronik ortamda yapılmasına imkân veren web tabanlı bir uygulamadır.

TAREKS ile ihracat ve ithalatta gerçekleştirilen denetimlerin, ekonomik ve ticari hayatın gereklerine uygun, en son teknolojinin imkânlarından yararlanarak çağdaş bir hizmet anlayışıyla yürütülmesi amaçlanmaktadır. Böylece, kaynakların etkin ve verimli bir şekilde kullanılması, maliyetlerin azaltılması, denetim başvuru ve işlemlerinin kolaylaştırılması ve yeknesaklaştırılması sağlanmaktadır.

TAREKS çerçevesinde yürütülen denetimler yoluyla, ihracat ve ithalata konu olan her ürün partisinin denetlenmesi anlayışı değiştirilmiş, ithalat ve ihracata konu ürünlerden belirlenen kriterler çerçevesinde riskli olduğu tespit edilenler TAREKS üzerinden belirlenerek, fiili denetimler bu ürünler üzerine yoğunlaşmıştır.

İthalat Denetimleri

TAREKS çerçevesinde yürütülen ithalat denetimleri kapsamında, Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından “İthalat Denetimleri” hakkında 13.11.2020 tarih ve 58947069 sayılı yazı düzenlenmiştir.

Söz konusu yazıda;

Ürün Güvenliği ve Denetimi (ÜGD) Tebliğleri kapsamında Türk Standardları Enstitüsü (TSE) eliyle ithalat aşamasında denetimlerin gerçekleştirildiği,

Bu denetimlerde insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunmasının amaçlandığı; ülkemiz ithalat politikası ile piyasa gözetimi ve denetimi sonuçlarının, ithal edilen ürünlerin niteliği gibi çeşitli etkenlerin denetim yoğunluğunu zaman içinde etkilediği,

TSE tarafından ithalat aşamasında hızlı, etkin ve verimli denetimlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışmaların devam ettiği,

Bu çerçevede;

İthalatta Ürün Güvenliği ve Denetimlerinin temel hedefinin, ithal yolla piyasaya arz edilecek ürünlerin, insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından sahip olması gereken asgari güvenlik koşullarını taşıyıp taşımadığının kontrol edilmesi olduğu,

4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun 4’üncü maddesi çerçevesinde ithalat denetimlerinin kamu yararı gözetilerek gerçekleştirilen bir kamu hizmeti olduğu,

Söz konusu kamu hizmetinin bir başka tarafça gerçekleştirilmesinin mevzuat ve uygulama bakımından mümkün olmadığı,

Bu kapsamda, ülkemiz mevzuatındaki yükümlülükleri yerine getirerek piyasaya güvenli ürün arz eden yerli üreticinin ve teknik mevzuatına uygun ürün ithal eden ithalatçının haksız rekabete uğramasının engellenmesinin hedeflendiği,

Ticaret Bakanlığı yetkisi dahilinde yürütülen dış ticaret politikası uyarınca TAREKS risk analizinde yapılan değerlendirmeler ile zaman zaman denetimlerde artış veya azalış görülebildiği,

Dış ticarete konu ürünlerin ilgili teknik mevzuata uygunluğunu denetleme veya denetletme yetkisi Bakanlıklarına ait olmakla birlikte, muhtelif ÜGD Tebliğleri kapsamında yer alan ürünlerin Bakanlıkları adına TSE tarafından denetlendiği,

Söz konusu ürünlerin ithalat denetimlerine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıklarınca belirlenmekte ve denetim süreçlerinde yaşanan aksaklıkların Bakanlıklarınca çözüme kavuşturulduğu,

Son olarak, Bakanlıkları tarafından ithalat denetimlerinde Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) bulunan firmalara bu sertifikaya sahip olmayan firmalara kıyasla TAREKS risk analizi aracılığıyla daha ayrıcalıklı uygulamalar sağlandığı,

Hususlarına yer verilmiştir.

TAREKS Denetimlerinde YYS

Söz konusu düzenleme çerçevesinde, YYS sahibi firmaların Tareks denetimlerinde;

Eşyanın fiziki kontrolü daha az oranda yapılmakta,

Eşya kontrolüne sevk edilen dosyalara ilişkin olarak ise, kontrolün öncelikli olarak tamamlanması sağlanmakta,

Belge kontrolleri öncelikli olarak yerine getirilmekte,

Bu doğrultuda, Tareks denetimleri diğer firmalara nazaran YYS sahibi firmalar özelinde öncelikli ve daha kısa sürede bitirilmektedir.