YGM Raporu Düzenlenecek Ürünlere İlişkin Uygulama Detayları

Tarım ve Orman Bakanlığının kontrolüne tabi ürünler, metal hurdalar ve ticaret politikası önlemlerine tabi ürünlerin serbest dolaşıma giriş sonrası beyana uygun kullanımlarının kontrol edilmesi için söz konusu tespit kodlarının usul ve esaslarını içeren Gümrük Genel Tebliği (Serbest Dolaşıma Giriş) (Seri No: 18) 10.10.2024 tarih ve 32688 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Bu doğrultuda, söz konusu beyanların tespit işlemlerine ilişkin raporların düzenlenmesi, süreler, ibraz ve diğer usul ve esaslara ilişkin hususlar belirlenmiştir.

YGM Raporu düzenlenmesi gereken hususlar 3 başlık altında münferit olarak değerlendirilecek olup, her bir işlemin kendi özelinde şartlarının var olduğu bilinmelidir.

1- Diğer Kurumlarca Yapılacak Kontroller (DK1 – Tespit Raporu)

DK1 tespit kodu, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kontrolüne tabi, Serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamı ve sabit referans numarası ile beyan edilen eşyanın ithalatında, beyan edilen ürünlerin belirlenen kullanım amacına uygun şekilde teslim edilip edilmediğinin denetlenmesini kapsamaktadır.

Bu kapsamda;

Veteriner Kontrollerine Tabi Olan Hayvan Ve Ürünlerin petrol sanayii, beşeri ilaç sanayii, sabun sanayii, kozmetik sanayii ve benzeri Tarım ve Orman Bakanlığınca denetime tâbi olmayan sanayilerde kullanılmak üzere ithal edilmesi,

Gıda Ve Yem Sanayiinde Kullanılan Bitkisel Ürünler Ve Gıda İle Temas Eden Madde Ve Malzemelerin gıda ile temas etmeyecek, gıda ve yem sanayii dışında ve/veya karşılarında belirtilen amaçlar dışında kullanılacak olması,

Veteriner Biyolojik Ürünlerin hayvan sağlığı amacı dışında kullanılacak olması,

Veteriner Tıbbi Ürünler Ve Veteriner Tıbbi Ürün İmalinde Kullanılan Hammaddelerin veteriner tıbbi ürün ve veteriner tıbbi ürün imalinde kullanılan hammadde sanayiine verilmeyecek olması,

Bitki Koruma Ürünü Ve Bitki Koruma Ürünü İmalinde Kullanılan Hammaddeler, Çekici Tuzaklar İle Hidrolize Protein İhtiva Eden Cezbedicilerin bitki koruma ürünü sanayiine verilmeyecek olması,

Belirtilen bazı ürünlerin laboratuvar analizinde kullanılacak olması,

Hallerinde ön bildirim, Kontrol Belgesi ve/veya Uygunluk Yazısı düzenlenmeyecek olup, bu kapsamda YGM Raporu tanzim edilecektir.

Bu doğrultuda, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kontrolüne tabi ürünler için yapılan ithalat işlemlerinde, 500.000-TL ve üzeri toplam fatura bedeli olan ürünler, bu tespitin kapsamında yer almaktadır.

Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri raporu beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı ay içinde düzenlenmesi gerekmektedir. Eşyanın teslim, kullanım veya işleme konu edilmediğinin ispatı ve süresi içinde başvurulması kaydıyla bu süre üçer aylık dönemler halinde uzatılabilecek ancak ek süreler dahil yirmi dört ayı geçemeyecektir.

Tespit raporlarının tespitin yapıldığı ayı takip eden ayın yedinci iş gününe kadar sunulması zorunludur.

Tespit raporunun belirlenen süre içinde ibraz edilmemesi halinde, ibraz süresinin bitiminden itibaren başlamak üzere raporun ibraz edildiği güne kadar geçen her gün için yükümlüye Gümrük Kanunu’nun 241’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca usulsüzlük cezası (Güncel Tutar 828,00-TL) uygulanacak olup, usulsüzlük cezası en fazla iki aylık süre için uygulanacaktır.

01.01.2024-30.06.2024 tarihleri arasında tescil edilen beyannameler için YGM raporlarının 31.12.2024 tarihine kadar düzenlenmesi gerekmektedir. 2024 yılı 7’nci ayından itibaren tescil alınan beyannameler kapsamındaki Raporların beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı ay içinde düzenlenmesi gerekmektedir.

2- Ticaret Politikası Önlemlerine İlişkin Özel Hükümler (TP1 – Tespit Kodu)

TP1 tespit kodu, kapanmış beyannamelerde 3350 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararı’nın 4’üncü maddesinde sayılan önlemlere tabi eşyanın kapsam dışı olup olmadığının tespitini kapsamaktadır.

Gümrük idaresince gerekli görmesi halinde, eşyanın İthalat Rejimi Kararı’nın 4’üncü maddesinde sayılan ticaret politikası önlemlerine (Damping, Gözetim Uygulaması, Kotave Tarife Kontenjanı, Korunma Önlemleri) tabi bir eşya olup olmadığının tespitine yönelik Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri raporu talep edebilmekte olup, eşyanın ticaret politikası önlemine tabi olmadığının gümrük idaresince tespiti mümkünse Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri raporu talep edilmemektedir.

Kapanmış beyannameler için yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu gümrük idaresinin ilgili firmaya yönelik yazısının tebliğinden itibaren bir ay içinde düzenlenir.

Öte yandan, Serbest dolaşıma giriş işlemleri tamamlanmamış eşyanın ticaret politikası önlemlerine tabi bir eşya olup olmadığının eşyanın muayenesi ile beyanname ve eki bilgi ve belgelerin tetkikinden anlaşılamadığı durumlarda tespite konu işlemin tamamlanması için firmanın kapasitesi ve yapılacak işlemin niteliği gibi hususlar göz önüne alınarak gümrük idaresince altı ayı geçmemek üzere bir süre verilecektir.

Bu kapsamda eşyanın ticaret politikası önlemine tabi olması halinde uygulanacak gümrük vergileri kadar teminat alınacaktır. Sonradan düzenlenecek yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu doğrultusunda, eşyanın ticaret politikası önlemine tabi olmadığının tespit edilmesi halinde alınan teminat iade edilecektir. Serbest dolaşıma giriş işlemleri tamamlanmamış eşyaya ilişkin yapılan beyanda mevzuatın öngördüğü diğer hususlarda bir aykırılık görülmemesi kaydıyla eşyanın ticaret politikası önlemine tabi olması halinde uygulanacak gümrük vergileri kadar Gümrük Kanunu’nun 202 ila 207’nci maddeleri uyarınca teminat alınır.

Ayrıca beyannamede düzeltme yapılarak 44 no.lu haneye “0786-YGM Raporu” belgesi doğrulama alanı “S” olarak eklenir.

Tespit raporunun süresi içinde ibraz edilmemesi veya eşyanın önlem kapsamı dışında olduğuna ilişkin yapılan beyanın uygun olmadığının tespiti halinde eksik alınmış olan vergi ve diğer mali yükümlülükler için ek tahakkuk düzenlenecek ve Gümrük Kanunu’nun 234’üncü maddesine göre cezai işlem uygulanacaktır.

3- Metal Hurdaya İlişkin Özel Hükümler (MH1 - Tespit Kodu)

MH1 tespit kodu, Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan metal hurda ithalatında, ithal edilen hurdaların işlenip başka bir ürün haline getirilip getirilmediğinin tespiti için yükümlüden YGM raporu talep edilmektedir.

Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmak üzere Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 72’nci, 74’üncü ve 76’ncıfasıllarında hurda olarak beyan edilen eşyanın izahname açıklama notlarında belirtildiği gibi kırpıntı, döküntü ve yeniden kullanılamaz halde olması gerekmekte olup, yapılan kontrollerde eşyanın hurda olarak değerlendirilmesi konusunda tereddüt yaşanması halinde eşyanın hurda olarak ithal edilebilmesi için;

a) İthalatçı firma adına düzenlenmiş sanayi sicil belgesinin kapasite raporunun beyannameye eklenmesi,

b) Metal hurda ithalatçı belgesi ile geçici faaliyet belgesi veya çevre izin ve lisans belgesinin mevcut olması,

c) İthalatçı firma tesisinin, eşyanın ergiterek başka bir eşya haline dönüşmesini sağlayacak makine, teçhizatı ve ergitme ocağını haiz bulunduğu ve firmanın kapasite raporları, metal hurda ithalatçı belgesi, geçici faaliyet belgesi veya çevre izin ve lisans belgesiyle söz konusu eşyadan başka bir eşya üretmeye ehil olduğu hususlarının sabit olması,

ç) Eşyanın, metal hurda olarak beyan edildiği gümrük tarife istatistik pozisyonu ile hurda olmaması durumunda sınıflandırılması muhtemel gümrük tarife istatistik pozisyonu için uygulanacak gümrük vergileri arasındaki fark kadar Gümrük Kanununun 202 ila 207 nci maddeleri uyarınca teminat alınması,

Gerekmektedir. Bu koşulların yerine getirilememesi halinde, eşyanın hurda olarak ithal talebi kabul edilmeyecekve gümrük, dış ticaret ve ilgili diğer mevzuat kapsamında işlem yapılacaktır.

Gümrük idaresince eşyanın muayenesi esnasında motor, motor bloğu, şaft, kasa parçaları, dingil, jant, depo gibi araç parçalarının, beyan amacı dışında yedek parça olarak kullanılacağının tespit edilmesi halinde hurda kapsamda ithalata izin verilmeyecek ve gümrük, dış ticaret ve ilgili diğer mevzuat kapsamında işlem yapılacaktır. Ancak orijinal amacına uygun kullanılıp kullanılmayacağı hususunda tereddüt yaşanması halinde otomotiv sanayiine ait bu tür eşyanın gümrüklü yer ve sahalarda kırılıp, parçalanıp veya preslenerek ithaline izin verilecektir.

Hurda olarak beyan edilen motor, motor bloğu, şaft, kasa parçaları, dingil, jant, depo gibi araç parçalarının ithal edilebilmesi için yakıt, fren, hidrolik ve soğutma sıvıları gibi sıvılardan ve şanzıman ve motor yağı gibi yağlardan arındırılmış olması gerekmekte olup, tehlikeli atık ve yağlarla kontamine durumdaki araç parçalarının ithaline izin verilmeyecektir.

Yukarıda izah edilen şartların karşılanması halinde, eşyanın firma tesisinde yapılacak işlem sonucunda kendi orijinal kullanımlarına uygun olmayan, ilk şekillerinden farklı bir eşyaya dönüştürüldüğünün tespiti için yükümlüden yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu talep edilecektir.

Beyannamede düzeltme yapılarak 44 no.lu haneye “0786-YGM Raporu” belgesi doğrulama alanı “S” olarak eklenecektir.

Tespite konu işlemin tamamlanması için firmanın kapasitesi ve yapılacak işlemin niteliği gibi hususlar göz önüne alınarak beyannamenin tescil tarihinden başlayarak altı ayı geçmemek üzere yükümlüye bir süre verilecektir. Eşyaya ilişkin bir ekspertiz raporu olsun veya olmasın kırılma, eskime veya diğer nedenlerle kesinlikle kullanılamaz halde olması nedeniyle eşyanın kendi orijinal (ilk halinde) kullanımına uygun durumda olmadığının gümrük idaresince tespiti halinde yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu talep edilmeyecektir.

Süresi içinde başvurulması kaydıyla verilen süre üçer aylık dönemler halinde uzatılabilecektir ancak ek süreler dahil yirmi dört ayı geçemeyecektir.

MH1 tespit işlemlerine ilişkin düzenlenmesi gereken tespit raporları, tespit konusu işlemlerin bitirilmesi için gümrük idaresince verilen süre sonundan itibaren en geç bir ay içerisinde sunulacaktır. Eşyanın kendi orijinal kullanımlarına uygun durumda olmayan, ilk şekillerinden farklı bir eşya haline geldiğinin tespit edilmesi halinde teminat iade edilecektir.

Tespit raporunun süresi içinde ibraz edilmemesi veya eşyanın kendi orijinal kullanımlarına uygun durumda olmayan, ilk şekillerinden farklı bir eşya haline gelmediğinin tespit edilmesi halinde teminat irat kaydedilecek ve Gümrük Yönetmeliği’nin 181’inci maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendinde belirtilen şekilde işlem yapılarak duruma göre Gümrük Kanunu’nun 234’üncü veya 235’inci maddesine göre cezai işlem uygulanacaktır.

Bakınız: Ürün Güvenliği ve Denetimleri Kapsamında YGM Raporu